06.05.2024 r.
1. W jakim terminie należy zarejestrować wypoczynek?
Zgłoszenie wypoczynku powinno zostać zarejestrowane w bazie wypoczynku i przesłane kuratorowi oświaty właściwemu ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania organizatora w terminach:
- najpóźniej na 21 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku,
- najpóźniej na 14 dni przed terminem rozpoczęcia półkolonii lub wypoczynku za granicą,
- najpóźniej na 7 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku, ale TYLKO w przypadkach uzasadnionych względami społecznymi (np. konieczność organizowania działań adresowanych do dzieci i młodzieży w związku z negatywnymi skutkami wystąpienia klęsk żywiołowych, organizowania wypoczynku ze środków publicznych na organizację wypoczynku lub dofinansowanie dla uczestników z rodzin o niskim statusie ekonomicznym).
Każdy z turnusów musi być zarejestrowany jako osobne zgłoszenie.
W przypadku zgłoszenia wypoczynku w formie papierowej będącej wydrukiem wypełnionego formularza elektronicznego zamieszczonego w bazie wypoczynku – decyduje data stempla pocztowego nadania tego wydruku.
2. Na czym polega zgłoszenie wypoczynku?
Organizator wypoczynku zgłasza wypoczynek przez system teleinformatyczny w bazie wypoczynku, korzystając z formularzy zamieszczonych na stronie Ministerstwa Edukacji i Nauki. Po wprowadzeniu danych przez organizatora wypoczynku i jego zatwierdzeniu lub podpisaniu uwierzytelnionym podpisem, system (automatycznie) przekierowuje formularz zgłoszenia do kuratora oświaty, właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania organizatora wypoczynku. Kurator oświaty w przypadku prawidłowo wypełnionego formularza zgłoszenia wypoczynku, akceptuje go, co powoduje (automatyczne) zamieszczenie formularza w bazie wypoczynku i powiadomienie organizatora. Po akceptacji formularza przez kuratora oświaty, system (automatycznie) przesyła go odpowiednio do kuratora oświaty na ternie, którego będzie zorganizowany dany wypoczynek oraz do powiatowego inspektora sanitarnego (sanepidu) i komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej na terenie, którego będzie zlokalizowany wypoczynek dzieci i młodzieży.
Sprawdzić, czy wypoczynek został zarejestrowany można zarówno w bazie wypoczynku wpisując dane (np. nazwę organizatora, miejscowość wypoczynku, datę jak również w kuratorium oświaty, w którym dokonano zgłoszenia wypoczynku.
3. Jak można otrzymać zaświadczenie o zgłoszonym wypoczynku dzieci i młodzieży?
System bazy wypoczynku przewiduje dla organizatora możliwość samodzielnego wydruku potwierdzającego zgłoszenie wypoczynku w bazie wypoczynku.
4. Czy zgłoszeniu podlega wypoczynek w miejscu zamieszkania taki jak: lato w mieście, półkolonie, zima w mieście, itp.?
TAK. Każdy wypoczynek trwający nieprzerwanie co najmniej 2 dni (z noclegiem lub bez noclegu), organizowany w czasie ferii letnich i zimowych oraz wiosennej i zimowej przerwy świątecznej, w kraju lub za granicą, w szczególności w formie kolonii, półkolonii, zimowiska, obozu i biwaku podlega zgłoszeniu do kuratora oświaty.
Organizator wypoczynku, który odbywa się w miejscu zamieszkania dzieci i młodzieży w formach takich jak lato w mieście, zima w mieście, albo półkolonie – powinni zarejestrować wypoczynek wybierając formularz: Zgłoszenia dla półkolonii.
Jedynie szkoły i placówki nie muszą zgłaszać w bazie wypoczynku organizowanego do 3 dni.
5. Czy zgłoszeniu, jako wypoczynek podlega wakacyjny wyjazd trwający jeden dzień?
NIE. Wyjazd na 1 dzień nie podlega zgłoszeniu w bazie wypoczynku.
Organizatorzy mają obowiązek zgłoszenia w bazie wypoczynku, w tym wakacyjnego wyjazdu, trwającego nieprzerwanie co najmniej 2 dni (z noclegiem lub bez noclegu), wybierając odpowiedni rodzaj formularza:
- „Zgłoszenie wypoczynku dzieci i młodzieży”,
- „Zgłoszenie dla półkolonii”,
- „Zgłoszenie wypoczynku organizowanego za granicą”.
„Karta wypoczynku” obowiązuje wyłącznie szkoły i placówki, które organizują wypoczynek dla dzieci trwający do 3 dni.
6. W jaki sposób powinna być zorganizowana opieka medyczna dla uczestników wypoczynku?
Nie ma aktu prawnego regulującego kwestie konkretnego sposobu organizacji opieki medycznej w ramach wypoczynku, która powinna zostać zapewniona jego uczestnikom. Każdy organizator wypoczynku dzieci i młodzieży ma obowiązek zapewnienia dostępu do opieki medycznej:
- w ramach świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (organizator powinien znać dane teleadresowe, godziny przyjęć oraz zakres świadczeń opieki zdrowotnej właściwego świadczeniodawcy)
lub
- na podstawie umowy zawartej z lekarzem, pielęgniarką lub ratownikiem medycznym.
W przypadku obozów pod namiotami, obozów wędrownych z dala od ośrodków zdrowia, należy zapoznać się z Instrukcją Głównego Inspektora Sanitarnego z maja 2020 r. w sprawie wymagań higieniczno-sanitarnych dla stacjonarnych obozów pod namiotami (Rozdział VII § 36).
7. Jakie przepisy regulują prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych?
Zgodnie z informacją przekazaną przez Ministerstwo Zdrowia – uczestnicy wypoczynku mają prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 17 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2561, z późn. zm.), co do zasady obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają uczniowie w rozumieniu przepisów o systemie oświaty, niepodlegający obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu.
Dodatkowo, zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1720, z późn. zm.), system Państwowe Ratownictwo Medyczne został utworzony w celu realizacji zadań państwa polegających na zapewnieniu pomocy każdej osobie znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego.
8. Jaki stan nazywamy stanem nagłego zagrożenia zdrowotnego?
Zgodnie z definicją legalną wprowadzoną w art. 3 pkt. 8 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1720, z późn. zm.), stanem nagłego zagrożenia zdrowotnego określa się stan polegający na nagłym lub przewidywanym w krótkim czasie pojawieniu się objawów pogarszania zdrowia, którego bezpośrednim następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu lub uszkodzenie ciała lub utrata życia, wymagający podjęcia natychmiastowych medycznych czynności ratunkowych i leczenia.
W związku z powyższym należy podkreślić, iż uczniowie znajdujący się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, mają zapewnione prawo do świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych przez jednostki systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne, tj., zespoły ratownictwa medycznego, w tym lotnicze zespoły ratownictwa medycznego oraz szpitalne oddziały ratunkowe, na których świadczenia zawarto umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (art. 32 ust. 1 ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym).
9. Czy wychowawca wypoczynku może podawać leki uczestnikowi wypoczynku?
Osoby nieposiadające uprawnień do sprawowania opieki medycznej, mogą podać dziecku leki wyłącznie na prośbę i za zgodą rodziców – w innym przypadku osoby nie mają takich uprawnień.
10. Jakie sankcje karne przewidziane są za organizację wypoczynku, pomimo braku umieszczenia zgłoszenia w bazie wypoczynku?
Karze grzywny (zgodnie z art. 96a ustawy o systemie oświaty) podlega organizator wypoczynku, który:
nie zgłosił wypoczynku kuratorowi oświaty, a organizuje wypoczynek,
wysłał zgłoszenie, ale nie zostało zaakceptowane przez kuratora oświaty i w konsekwencji nie zostało umieszczone w bazie wypoczynku, a organizuje wypoczynek,
nie dopełnił obowiązku poinformowania kuratora oświaty o zmianach okoliczności objętych zgłoszeniem wypoczynku, o których mowa w art. 92d ust. 3 pkt 2 lit. b i c oraz pkt 5 ustawy, czyli nie poinformował o zmianie terminu wypoczynku, zmianie adresu wypoczynku, miejsca lokalizacji wypoczynku lub trasy wypoczynku, z podaniem nazwy kraju – w przypadku wypoczynku organizowanego za granicą, nie poinformował o zmianie osób z kadry wypoczynku i ich kwalifikacji.
Orzekanie w sprawach o ww. czyny następuje w trybie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2022 r. poz. 1124).
11. Czy nauczyciel akademicki może być wychowawcą wypoczynku bez zaświadczenia o ukończeniu kursu?
NIE. Obowiązek ukończenia kursu na wychowawcę wypoczynku nie obejmuje:
- nauczycieli,
- osób pracujących z dziećmi w placówkach wsparcia dziennego lub placówkach opiekuńczo-wychowawczych, które posiadają wykształcenie określone w art. 26 ust. 1 pkt 1 lit. a lub w art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
- instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej przewodnika lub równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo w stopniu równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej.
Przy czym za „nauczyciela” uznać należy osobę posiadającą wymagane kwalifikacje do zatrudnienia na stanowisku nauczyciela, a więc zarówno emerytowanego nauczyciela, jak i absolwenta szkoły wyższej, który uzyskał kwalifikacje do zatrudnienia na stanowisku nauczyciela w szkole lub placówce oświatowej.
Tylko w przypadku jeżeli nauczyciel akademicki posiada ww. kwalifikacje, może nie posiadać zaświadczenia o ukończeniu kursu na wychowawcę wypoczynku.
12. Jakie kwalifikacje są niezbędne do kierowania wypoczynkiem?
Kierownikiem wypoczynku może być osoba, która:
- nie była karana (składa oświadczenie lub informację z KRK);
- ukończyła 18 lat;
- posiada co najmniej wykształcenie średnie;
- ukończyła kurs na kierownika wypoczynku;
- posiada co najmniej trzyletnie doświadczenie w wykonywaniu zadań dydaktyczno-wychowawczych lub opiekuńczo-wychowawczych, uzyskanych w okresie ostatnich 15 lat.
Wyjątki od powyższej zasady:
- co najmniej średnie wykształcenie – nie dotyczy instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej przewodnika lub równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo w stopniu równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, pełniących funkcję kierownika wypoczynku w formach wypoczynku organizowanych przez organizacje harcerskie.
- kurs na kierownika wypoczynku – nie dotyczy osób zajmujących stanowiska kierownicze w szkołach i placówkach oraz instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej podharcmistrza lub równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej.
- doświadczenie – nie dotyczy nauczycieli oraz instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej podharcmistrza lub równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej.
13. Jakie kwalifikacje są niezbędne do pełnienia funkcji wychowawcy wypoczynku?
Wychowawcą wypoczynku może być osoba, która:
- nie była karana (składa oświadczenie lub informację z KRK);
- ukończyła 18 lat;
- posiada co najmniej wykształcenie średnie;
- ukończyła kurs na wychowawcę wypoczynku;
Wyjątki od powyższej zasady:
- co najmniej średnie wykształcenie – nie dotyczy instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej przewodnika lub równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo w stopniu równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, pełniących funkcję wychowawcy wypoczynku w formach wypoczynku organizowanych przez organizacje harcerskie.
- kurs na wychowawcę wypoczynku – nie dotyczy nauczycieli, osób pracujących z dziećmi w placówkach wsparcia dziennego lub placówkach opiekuńczo-wychowawczych, które posiadają wykształcenie określone w art. 26 ust. 1 pkt 1 lit. a lub w art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, oraz instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej przewodnika lub równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo w stopniu równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz osób, które uzyskały tytuł trenera i instruktora sportu na podstawie ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. z 2014 r. poz. 715 oraz z 2015 r. poz. 1321), w brzmieniu obowiązującym przed dniem 23 sierpnia 2013 r. oraz do 31 sierpnia 2017 r. przodowników turystyki kwalifikowanej oraz instruktorów Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego.
14. Jak długo organizator powinien przechowywać dokumentację dotyczącą zgłoszenia wypoczynku i dokumentację wypoczynku, np. kopie dokumentów poświadczających niekaralność i kwalifikacje kadry (wychowawców, kierownika, innych zatrudnionych specjalistów)?
Organizator wypoczynku przechowuje dokumentację dotyczącą zgłoszenia wypoczynku i dokumentację wypoczynku, w tym kopie dokumentów poświadczających niekaralność i kwalifikacje zatrudnianej kadry – przez 5 lat, od dnia usunięcia zgłoszenia z bazy wypoczynku (art. 92h ust. 4 ustawy o systemie oświaty).
Zgłoszenia usuwa się z bazy wypoczynku:
- po upływie 30 dni od dnia zakończenia ferii zimowych – w przypadku wypoczynku organizowanego w czasie zimowej przerwy świątecznej i ferii zimowych w danym roku szkolnym;
- po upływie 30 dni od dnia zakończenia ferii letnich – w przypadku wypoczynku organizowanego w czasie wiosennej przerwy świątecznej i ferii letnich w danym roku szkolnym.
15. Czy kierownik wypoczynku może być jednocześnie wychowawcą grupy uczestników wypoczynku?
NIE. Zgodnie z § 5 ust. 3 rozporządzenia, obowiązków kierownika wypoczynku nie łączy się z obowiązkami wychowawcy wypoczynku. Każda z tych osób ma wyznaczony własny zakres obowiązków i związany z nim zakres odpowiedzialności.
Niełączenie tych funkcji jest ściśle związane z obowiązkiem zapewnienia bezpieczeństwa uczestnikom wypoczynku.
16. Czy wypoczynek organizowany podczas ferii świątecznych też podlega zgłoszeniu?
TAK. Zgodnie z ustawą o systemie oświaty, art. 92a. ust. 1. w czasie wolnym od zajęć szkolnych, może być organizowany wypoczynek dla dzieci i młodzieży w celach rekreacyjnych lub regeneracji sił fizycznych i psychicznych, połączony ze szkoleniem lub pogłębianiem wiedzy, rozwijaniem zainteresowań, uzdolnień lub kompetencji społecznych dzieci i młodzieży, trwający nieprzerwanie co najmniej 2 dni, w czasie ferii letnich i zimowych oraz wiosennej i zimowej przerwy świątecznej, w kraju lub za granicą, w szczególności w formie kolonii, półkolonii, zimowiska, obozu i biwaku.
Przepisom ustawy nie podlega wypoczynek organizowany dla dzieci własnych lub dzieci znajomych przez rodzinę lub osoby znane rodzicom osobiście.
Przez rodzinę, należy rozumieć osoby spokrewnione albo osoby niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.
17. Jakie upoważnienie powinien posiadać pracownik kuratorium oświaty, aby dokonać kontroli wypoczynku?
Kurator oświaty zawiadamia organizatora wypoczynku o zamiarze przeprowadzenia kontroli. Nie zawiadamia się o zamiarze przeprowadzenia kontroli, w przypadku gdy przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem zdrowia lub życia uczestników wypoczynku, jest wynikiem wcześniej przeprowadzonej kontroli lub następuje z powodu otrzymanych skarg.
Kontrolę przeprowadzają osoba lub osoby wyznaczone przez kuratora oświaty, na podstawie okazanego imiennego upoważnienia wydanego przez kuratora oświaty i po okazaniu legitymacji służbowej.
18. Czy kierownik i wychowawca wypoczynku powinien posiadać informację z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności?
TAK. W czasie wypoczynku organizowanego dla dzieci i młodzieży wychowawcą lub kierownikiem nie może być osoba karana za umyślne przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu na szkodę małoletniego, przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę małoletniego, przestępstwo przeciwko rodzinie i opiece, z wyjątkiem przestępstwa określonego w art. 209 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U z 2022 r. poz. 1138, z późn. zm.), przestępstwo określone w rozdziale 7 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2020 r. poz. 2050, z późn. zm.) albo osoba wobec, której orzeczono zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowywaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub opieką nad nimi, lub obowiązek powstrzymywania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu.
W celu potwierdzenia ww. warunku, kandydat na wychowawcę lub kierownika wypoczynku jest obowiązany przedstawić organizatorowi wypoczynku dzieci i młodzieży informację z Krajowego Rejestru Karnego. Informacja ta zachowuje ważność przez okres 12 miesięcy od dnia jej wydania. Należy zwrócić uwagę czy w trakcie wypoczynku informacja nie traci ważności.
Kandydat na wychowawcę lub kierownika wypoczynku, który jednocześnie jest zatrudniony na podstawie przepisów, które zawierają warunek niekaralności za przestępstwo popełnione umyślnie, składa w formie pisemnej oświadczenie o niekaralności za przestępstwa, o których mowa powyżej. Oświadczenie powinno być aktualne, tj. dotyczyć wypoczynku, na który zostało złożone.
Ważne: Organizator wypoczynku nie przekazuje kierownikowi wypoczynku informacji i oświadczeń (ani ich kopii) kadry wypoczynku o niekaralności. Kopie tych dokumentów pozostają u organizatora, mogą być udostępnione do wglądu osobom kontrolującym w siedzibie organizatora wypoczynku lub udostępnione na żądanie w trakcie kontroli lub po zakończeniu wypoczynku.
Organizator zgłaszając wypoczynek oświadcza (w formularzu zgłoszenia wypoczynku własnym podpisem), że posiada kopie dokumentów o poświadczających niekaralność kierownika wypoczynku i wychowawców wypoczynku.
Opracowanie i grafiki: Zespół „Stawiam na MDP! W drużynie siła!”
[Aktualizacja: 06.05.2024]